Όλες οι επιχειρήσεις τροφίμων και ποτών αυτοτελείς ή συνυπάρχουσες με άλλες επιχειρήσεις υποχρεούνται να κατέχουν άδεια ίδρυσης και λειτουργίας της αρμόδιας αρχής. Οι όροι και οι προϋποθέσεις για τη χορήγηση της άδειας αυτής καθορίζονται στις υγειονομικές διατάξεις, αλλά και σε άλλες διατάξεις, όπως για παράδειγμα στον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων. Αξίζει να τονιστεί ότι για ορισμένες επιχειρήσεις υπάρχουν διαφοροποιήσεις στον τρόπο χορήγησης ή στην αναγκαιότητα έκδοσης της άδειας.
Η αρμοδιότητα για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας επιχείρησης τροφίμων και ποτών ανήκει στους Δήμους, και συγκεκριμένα στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου ή στο συμβούλιο της δημοτικής κοινότητας. Την άδεια για τα καταστήματα σχετικά με τον τουρισμό εκδίδει ο Ε.Ο.Τ.
Η άδεια αυτή χορηγείται είτε σε φυσικά είτε σε νομικά πρόσωπα. Ως προς τα νομικά πρόσωπα, η άδεια μπορεί να εκδοθεί στο όνομα του νόμιμου εκπροσώπου του νομικού προσώπου ή στο όνομα του νομικού προσώπου. Αν η άδεια εκδοθεί στο όνομα του νομικού προσώπου, τότε είναι απαραίτητος ο καθορισμός ενός υπεύθυνου για την τήρηση των υγειονομικών διατάξεων.